Suwalski Park Krajobrazowy został utworzony w roku 1976, jako pierwszy w Polsce obszar chroniony tego typu. Zajmuje powierzchnię 6284 ha oraz strefę ochronną o powierzchni (otulina) 8617 hektarów. Znajduje się na nim 30 zbiorników wodnych o łącznej powierzchni 6 km². Największym jeziorem jest Hańcza (jednocześnie jest to najgłębsze jezioro w Polsce)  a rzeką Czarna Hańcza.

Park obejmuje fragment niezwykle pięknego krajobrazu ukształtowanego przez lądolód skandynawski. Obejmuje swym obszarem gminy: Wiżajny, Jeleniewo, Rutka-Tartak i Przerośl. Podstawowym elementem, uzasadniającym ochronę tego terenu - jest rzeźba terenu. Jej wyjątkowość polega nie tylko na niepowtarzalności form ukształtowania - gdyż podobne występują wokół - lecz na ich niezwykłej różnorodności, skoncentrowanej na niewielkim obszarze i ich wyrazistości. Wytworzyły się tutaj niemal wszystkie formy młodogacjalnej rzeźby:

• rynny subglacjalne (np. jez. Hańcza),
• ozy (np. oz turtulsko-bachanowski),
• tarasy kemowe (nad zachodnim brzegiem jez. Kamenduł),
• kemy (np. G. Zalewki k/Smolnik)
• moreny martwego lodu (np. Góra Zamkowa),
• moreny spiętrzone (na północ od Szurpił),
• moreny czołowe (np. Góra Cisowa),
• doliny odpływu wód polodowcowych (np. "Wilczy jar" k/Smolnik),
• dolina zawieszona (tzw. "dolina Gaciska"),
• dolinki denudacyjne (nad jez. Szurpiły),
• głazowiska (np. Głazowisko Bachanowo),
• sandry (np. sandr Smolnicki),
• tarasy rzeczne (w dolinie Czarnej Hańczy),
• zagłębienia wytopiskowe (np. jez. Jaczno),
• zagłębienie końcowe (Zagłębienie Szeszupy).

Charakterystyczne miejsca w parku, które koniecznie trzeba zobaczyć to:

• jezioro Hańcza,
• głazowisko Łopuchowskie,
• głazowisko Bachanowo,
• wiszące torfowisko znajdujące się nad zachodnim brzegiem jeziora Jaczno.