Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Stanisława BM (HAJNÓWKA)

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Stanisława BM.

Rys historyczny:
Hajnówka, pierwotnie zwana: Hajnowszczyzna (Haynowszczyzna), pod względem kościelnym od 1501 r. do 1777 roku należała do parafii Kamieniec Litewski. Od 1777 roku do 1866 roku stanowiła część dzisiejszej parafii Narewka, będącej wówczas filią parafii Jałówka. Po upadku Powstania Styczniowego w 1863 roku i po likwidacji parafii w Narewce, Hajnówka została przyłączona do parafii Szereszewo w powiecie prużańskim. W tych granicach pozostała od 1866 do 1914 roku. W tymże roku ponownie powstała parafia w Narewce, w skład której weszła również Hajnówka.

Parafia Hajnówka została erygowana 3 maja 1923 roku przez ks. Jerzego Matulewicza (1871-1927), biskupa wileńskiego (1918-1925). Jej pierwszym proboszczem (do 1934) został ks. Antoni Mioduszewski (1885-1971). W maju 1923 roku urządził on tymczasową kaplicę w budynku poniemieckiego kina. Ta kaplica służyła wiernym do dnia 9 maja 1936 roku, kiedy to - razem z dzwonnicą - uległa pożarowi, przypuszczalnie podpalona przez aktywistów komunistycznych.

W 1936 roku z inicjatywy parafian została zbudowana kolejna, prowizoryczna kaplica z muru pruskiego, pod kierunkiem ks. Pawła Stepka (1877-1953) ówczesnego proboszcza hajnowskiego (1934-1939). Nabożeństwa były odprawiane od 25 grudnia 1936 roku do 2 września 1963 roku. Nowy murowany kościół pw. Podwyższenia Krzyża św. został wzniesiony wokół dotychczasowej kaplicy, według projektu arch. Stanisława Marzyńskiego z Warszawy. Budowę zainicjował 23 lutego 1946 roku ks. Józef Moniuszko (1887-1958), proboszcz hajnowski (1939-1947). Wznoszenie fundamentów zostało rozpoczęte 28 sierpnia 1948 roku, a już 14 listopada ks. prał. Henryk Humnicki (1873-1959), wikariusz kapitulny diecezji pińskiej (1946-1950), poświęcił kamień węgielny. Jednak władze komunistyczne zablokowały budowę. Prace wznowiono dopiero 14 września 1957 roku, staraniem ks. Ignacego Wierobieja (1896-1970), proboszcza hajnowskiego (1947-1970). W dniu 2 września 1963 roku poświęcił on prezbiterium i odprawił pierwszą Mszę św. Wznoszenie gmachu obecnej świątyni zakończono 27 listopada 1965 roku.

Materiały dotyczące historii pochodzą ze strony internetowej Djecezji Drohiczyńskiej

Kościół wpisano do rejestru zabytków pod nr: 692 z 1.02.1988