Kościół par. p.w. Wniebowzięcia NMP. (Brańsk)

Kościół par. pw. Wniebowzięcia NMP

Początki parafii sięgają połowy XV wieku, a istniała ona już na pewno 18 stycznia 1493 r, kiedy to  zostały nadane miastu Brańsk ( wcześniejsza nazwa Brańsko) prawa miejskie. Z powodu zaginięcia pierwotnych dokumentów fundacyjnych, w roku 1525 , król Zygmunt I Stary potwierdził wszyskie własności ziemskie tutejszego kościoła.

Pierwotna świątynia była obiektem drewnianym, a prawdopodobnie całym kompleksem budynków o bardziej złożonej funkcji. Świadczyć o tym może fakt, że przechowywane tu było w dużej części archiwum ziemi bielskiej. Odbywały się również od XVI do końca XVIII wieku sejmiki szlachty. W czasie "potopu szwedzkiego" w 1657 r kościół został doszczętnie ograbiony i zdewastowany, a w roku 1709 w wyniku pożaru spłonęła cała świątynia wraz ze wspomnianymi wcześniej archiwaliami. W 1714 r powstaje nowy, również drewniany obiekt, który 24 lipca 1800 r w wyniku kolejnego pożaru ulega całkowitemu zniszczeniu i przez wiele lat istnieje w tym miejscu tylko niewielka kaplica.
Obecny, murowany kościół pw. Wniebowzięcia NMP zbudowano w latach 1859-1862. Uległ on poważnym uszkodzeniom w czasie II wojny światowej, ale dzięki gruntownej renowacji powojennej udało się częściowo przywrócić jego XIX wieczny  charakter. Zmianie w stosunku do pierwotnego wyglądu, uległo m.in. zwieńczenie wieży kościelnej.

- zabytkowy kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP, nr rej.: 680 z 9.12.1987

- dzwonnica, 1863r. , nr rej.: 681 z 9.12.1987

Ochrona konserwatorską objęty jest również historyczny układ przestrzenny miejscowości nr rej.: 457 z 17.12.1979,