Przeglądaj mapę
logoutZaloguj/Zarejestruj

Zespół pałacowy (XVIII-XXw) (Jabłoń)

Zespół pałacowy (XVIII-XXw)Wzmianki o Jabłoniu jako osadzie pojawiają się już w XV wieku, kiedy należał do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jego pierwszymi właścicielami byli Połubińscy, herbu Jastrzębiec, którego elementy stanowią podstawę obecnego herbu gminy Jabłoń. W XVII wieku dobra Jabłoń należały do rodzin Firlejów i Potockich. Na początku XIX wieku majątek Jabłoń przejmuje Piotr Strzyżowski. Na jego bazie utworzył ośrodek rolno-hodowlany. Założył park oraz zbudował pałacyk w stylu klasycystycznym ok. 1812r. Lata 1855-84 to okres władania dobrami Jabłoń hr. Łubieńskich. Staraniem Amelii Łubieńskiej w Jabłoniu i okolicy powstaje pięć szkół wiejskich. W okresie powstania styczniowego dwór stanowi schronienie dla powstańców, a jego właścicielka Amelia Łubieńska za tą działalność została zesłana na Sybir. W latach siedemdziesiątych XIX wieku dwór w Jabłoniu pada ofiarą prześladowań za działania wspierające walkę Unitów z prawosławiem. Łubieńscy musieli opuścić Jabłoń, a 1884r. majątek nabywa August Zamoyski z Różanki dla swego syna Tomasza Tomasz hr. Zamoyski wznosi w 1891 roku późno – klasycystyczny dwór. Jego projektantem jest Ksawery de Makowo – Makowski. Budowla ta będąca obecnie wschodnią oficyną pałacową została wzniesiona jako wolno stojąca. Zamoyski od samego początku traktował te budowlę jako rezydencję przejściową. Neogotycki pałac został wybudowany przez hrabiego Tomasza Zamoyskiego w latach 1904 – 1905 na miejscu rozebranego pałacu Strzyżowskich. Pałac był wzorowany na angielskich rezydencjach z czasów przełomu późnego gotyku i początków renesansu. Jego projekt powstał w pracowni, wiedeńskich architektów Fellnera i Helmera. Został wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta. Niezwykle charakterystyczne dla pałacu są duże okna o kamiennych podziałach, typowe dla architektury angielskiej. Najbardziej "gotycka" w charakterze jest kaplica zamkowa. Dostawiona jest do tylnej ściany galerii, która łączy pałac z oficyną. Jest skromną prostopadłościenną budowlą o wnętrzu oświetlonym przez pięć ostrołukowych okien.W roku 1906 ukończono budowę oranżerii. Była ona pierwotnie przykryta szklanym dachem. W dalszej kolejności wzniesiono kordegardę – domek odźwiernego oraz bramę wjazdową. Wszystkie te budowle ukończono do 1909 roku. Rezydencja Zamoyskich w Jabłoniu była budowlą bardzo nowoczesną. Zaopatrzona była w instalację centralnego ogrzewania, wodną i kanalizacyjną. Posiadała system klimatyzacji grawitacyjnej, oświetlenie elektryczne oraz windę. Pałac posiadał własne ujecie wody (pompę głębinową ) oraz elektryczną pompę ciśnieniową pozwalającą doprowadzić wodę do łazienek znajdujących się na piętrze. Tuż przed wybuchem I wojny światowej Tomasz hr. Zamoyski zakończył budowę zespołu folwarcznego w Jabłoniu, składającego się z siedmiu murowanych czworaków, jednego dwojaka, domu administratora i budynków gospodarczych. Czworaki nadal służą jako domy mieszkalne. Po II wojnie światowej była Szkoła Rolnicza. Od 1999 r. w rękach prywatnych.

Informacje pochodzą ze strony Polskie dwory.

 


Zespół pałacowy (XVIII- XX):

 

- pałac z galerią (1904-1905)
- kaplica
- oficyna
- brama wjazdowa z domkiem odźwiernego
- park krajobrazowy
Zdjęcia

Zespół pałacowy (XVIII-XXw)
Zespół pałacowy (XVIII-XXw)©fot. Wichura


Linki zewnętrzne

Link do Wikipedii
Rezydencje magnackie i dwory szlacheckie w Polsce - dwory.cal.pl
http://www.dwory.cal.pl/podstrony/jablon.php?wojew=lubelskie