Kościół pw. Przemienienia Pańskiego (1890-1909) (Garwolin)

Pierwszy drewniany kościół  pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny istniał w Garwolinie  już w pierwszej połowie XV wieku. Zapisy z 1603 roku informują nas że było w nim sześć ołtarzy. Kilkanaście lat później kościół spłonął a nowy wybudowano po 1629 r. W 1661 r. biskup poznański Wojciech Tolibowski konsekrował kościół pod wezwaniem „Najświętszej Marii Panny”.

9 marca 1770 r., skasowano chylący się ku upadkowi drugi w mieście,kościół „św. Anny” i przekazał jego prawa i wyposażenie kościołowi parafialnemu. Dziesięć lat później ks. Feliks Symonowicz wybudował nowy, drewniany kościół, tak jak i poprzedni pod wezwaniem „Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny”. Co się stało z poprzednim kościołem – spalił się czy też go rozebrano – do dziś nie ustalono.

Niestety 12 marca 1825 r., podczas pożaru zabudowań plebańskich drewniany kościół parafialny spalił się wraz z całym wyposażeniem oraz stojącą obok niego dzwonnicą. Jeden z dzwonów, który wtedy ocalał przechowywany był w parafii do 1831 r., kiedy to na polecenie władz zabrał go do Arsenału w Warszawie, major Jabłowski.

Prace budowlane przy nowym kościele trwały do 1839 r. Był on pierwszym w dziejach parafii kościołem murowanym.. 29 stycznia 1840 r. kościół otrzymał wezwanie „Przemienienia Pańskiego”, które pozostało po dziś dzień. Na skutek wadliwego wykonania prac budowlanych, kościół wymagał ciągłych napraw. Budynku nie oszczędzały również burze i huragany. 17 czerwca 1849 r. silna burza gradowa uszkodziła dach i sufit. Zachodziła nawet obawa, iż strop może się zawalić.

1 września 1888 r. generał-gubernator warszawski zawiadomił gubernatora siedleckiego o zgodzie na przebudowę kościoła w Garwolinie. Niestety nigdy nie odniosła ona skutku, ponieważ w czerwcu 1890 r. rozebrano grożący zawaleniem się kościół.

Jak można się domyślać, szybko postanowiono wznieść kolejną świątynię. 16 września 1890 r. biskup lubelski poświęcił kamień węgielny pod nowo budowany kościół parafialny. W czasie prac budowlanych rozebrano starą dzwonnicę, ponieważ przylegała ona do murów. Już 5 lipca 1900 r. biskup Franciszek Jaczewski konsekrował świątynię pod wezwaniem „Przemienienia Pańskiego”.

Nowo wzniesiony kościół, zapewne wg projektu Józefa Piusa Dziekońskiego istniejący do chwili obecnej jest neobarokowy, bazylikowy, o trzech nawach z pseudotranseptem i fasadą o dwóch wieżach.

Niestety w czasie I i II wojny światowej kościół parafialny zostawał wielokrotnie niszczony i ograbiany.

Po wojnie odbudowany kościół odzyskał dawny wygląd.

Informacje do tekstu zaczerpnięte ze strony Parafii Przemienienia Pańskiego w Garwolinie.

Kościół par. p.w. Przemienienia Pańskiego, 1890-1909 wpisano do rejestru zabytków od nr: 741 z 7.05.1962