logoutZaloguj/ZarejestrujLoguj z FB
 

Google Map
Pomnik Bohaterów Getta. Cmentarz żydowski (1941-1943r)
BIAŁYSTOK (białostocki, Białystok)
Opis:Pomnik Bohaterów Getta. Cmentarz żydowski (1941-1943r)Pomnik Bohaterów Getta. Cmentarz żydowski (1941-1943r)
Współrzędne
resize
Autor informacji : Grzegorz Kossakowski
Data utworzenia informacji : 07-05-2011 22:11:49
Autor modyfikacji : Grzegorz Kossakowski
Data modyfikacji informacji : 09-05-2011 11:59:57

Pomnik Bohaterów Getta. Cmentarz żydowski (1941-1943r)Na terenie białostockiego getta, które rozciągało się między ulicami Lipową, Przejazd, Poleską i Sienkiewicza założono cmentarz, który posłużył potem również jako zbiorowa mogiła dla powstańców getta. W czasie okupacji, do wybuchu powstania w getcie, odbywały się tutaj regularne pochówki.

Impulsem do wybuchu powstania były przygotowania do akcji ostatecznej likwidacji getta. Nastąpiło to w nocy z 15 na 16 sierpnia 1943 roku. Część ludności getta odpowiedziała czynnym oporem. Na czele powstania stanął Mordechaj Tenenbaum (Tamarof). Bojownicy planowali przerwanie niemieckiego kordonu i ucieczkę do Puszczy Knyszyńskiej. Wobec przeważającej siły wroga, przy małej liczebności i słabym uzbrojeniu powstańców, plan ten nie powiódł się. Do Puszczy przedostało się zaledwie kilkaset osób, tworząc tam grupy partyzanckie. Przywódcy powstania, Mordechaj Tenenbaum i Daniel Moszkowicz, wobec beznadziejności sytuacji popełnili samobójstwo. Reszta zginęła podczas walk lub została wywieziona z Dworca Fabrycznego (Poleskiego) do obozów koncentracyjnych w Treblince i Majdanku. Z ponad 60 tyś. Żydów mieszkających przed wojną w Białymstoku i okolicach przeżyło zaledwie kilkuset.

Pomnik Bohaterów Getta. Cmentarz żydowski (1941-1943r)Na cmentarzu spoczywało w sumie około 3500 Żydów. Ostatni znany pochówek miał miejsce w 1948 roku. Po zakończeniu wojny na terenie cmentarza wystawiono czterometrowy obelisk oraz mauzoleum poświęcone bojownikom getta oraz nagrobki m.in. ku pamięci żydowskich harcerzy.

W 1971 roku ówczesne władze miasta podjęły decyzję o likwidacji cmentarza. Wówczas usunięto obelisk, zburzono ogrodzenie, a ciała ekshumowano i złożono w zbiorowej mogile na skraju nekropoli.

W 2003 roku, w 60. rocznicę powstania w getcie białostockim na teren cmentarza przywrócono oryginalny obelisk. Treść w języku polskim i hebrajskim brzmi:

"Bratnia mogiła powstańców getta białostockiego poległych w bohaterskiej walce z niemieckimi barbarzyńcami za wolność i honor narodu żydowskiego 16-25-VIII-1943."

W drugiej części placu im. Mordechaja Tenenbauma wydzielono fragment cmentarza z okresu okupacji na którym ustawiono tablicę z napisem:

"W tym miejscu złożone są prochy około 3500 Żydów pomordowanych przez hitlerowców w akcjach eksterminacyjnych oraz poległych podczas powstania w getcie białostockim w sierpniu 1943 roku."

Zapraszamy do uzupełnienia opisu