Data utworzenia informacji : 13-04-2011 19:57:15
Autor modyfikacji : Grzegorz Kossakowski
Data modyfikacji informacji : 14-04-2011 15:39:55
W latach 1885 - 1905 na obrzeżach Zambrowa zbudowano "miasteczko wojskowe" o jednolitej architekturze. Wyrósł kompleks kilkudziesięciu parterowych i piętrowych obiektów wykonanych z charakterystycznej dla tego rodzaju budowli - czerwonej cegły. W koszarach zlokalizowano wojsko carskie: dwa pułki piechoty (15 i 16), 5 baterii 4 brygady artylerii oraz sotnia kozaków, podległe sztabowi repnińskiemu z siedzibą w Zambrowie. W 1917 r. w Zambrowie stacjonowały 1 i 2 pułki Legionów dowodzone przez ppłk Śmigłego - Rydza oraz ppłk Żymierskiego. W 1921 r. utworzono Centralny Obóz Podoficerów Artylerii. Przełomowym jednak momentem było przeniesienie w 1926 r. do Zambrowa 71 Pułku Piechoty. Szczególnie zasłużonym dla Zambrowa dowódcą tego pułku był ppłk Roman Borzęcki, dzięki któremu na rynku wzniesiony został obelisk poświęcony powstańcom z 1863 r. 71 Pułk Piechoty odznaczył się walecznością w ciężkich walkach obronnych we wrześniu 1939 r., między innymi o Zambrów w dniu 11.09.1939 r.
W 1929 r. w Zambrowie utworzona została największa w kraju Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty, której pierwszym dowódcą był ppłk Stanisław Dąbek - późniejszy bohater wojny obronnej w Gdyni. Zambrowska SPRP słynęła w całej Polsce z żelaznej dyscypliny i znakomitego wyszkolenia kandydatów na oficerów rezerwy. Szkoła rozwiązana została w 1935 r., a w jej miejsce powołano baon szkolny SPRP, przemianowany w 1938 r. na Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty. W 1937 r. utworzono w Zambrowie Mazowiecką Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii, która funkcjonowała w naszym mieście do wybuchu II wojny światowej. Do tego momentu stacjonował także 18 Dywizjon Artylerii Ciężkiej. W nocy z 13/14 września Niemcy dokonali w zambrowskich koszarach masakry bezbronnych jeńców wojennych, uważaną za jedną z największych zbrodni wojennych popełnionych przez hitlerowców w 1939 r w Polsce.
Po 20.09.1939 r. do Zambrowa wkroczyły wojska sowieckie. W wyniku aresztowań spośród wykładowców szkół, żołnierzy 71 Pułku Piechoty, wielu straciło życie w Katyniu, między innymi płk Jan Chylewski.
W wyniku wybuchu wojny niemiecko - sowieckiej nasze miasto ponownie zajęły wojska niemieckie. W okresie do grudnia 1941 r. na terenie koszar funkcjonował obóz dla sowieckich jeńców wojennych, w którym zamordowano ok. 12 000 ludzi. W 1943 r. w Zambrowie hitlerowcy utworzyli obóz przejściowy dla ok. 20 000 Żydów, a następnie dla ok. 3 000 jeńców włoskich. Po zakończeniu II wojny światowej w okolicach Zambrowa, aż do połowy lat 50-tych, trwał opór oddziałów podziemia niepodległościowego, dlatego też Koszary stanowiły bazę dla grup operacyjnych: żołnierzy z Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej, wojsk wewnętrznych NKWD, kontrrazwiedki (kontrwywiadu ZSRR), oddziałów milicyjnych wojsk Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW) (1945 - 1955).
W latach 1954 - 57 stacjonowało w koszarach Ludowe Wojsko Polskie, między innymi jednostki pancerne 1 Dywizji Zmechanizowanej.
Od ponad 50 lat Koszary służą miastu jako budynki mieszkalne, administracyjne, oświatowe, oraz jako zakłady pracy.
Budynki oznaczone pamiątkowymi tablicami przedstawiają informację o ich przeznaczeniu głównie w czasie funkcjonowania w Koszarach 71 Pułku Piechoty oraz Szkół Podchorążych Rezerwy w latach 1926 - 1939.
Tekst pochodzi z zambrowskiej strony www.koszary.zambrow.org/historia.php.
Koszary szkoły artyleryjskiej (28 budynków: koszarowe, magazynowe, gospodarcze) przyul. Wojska Polskiego-Fabryczna-Magazynowa z 1885-1900 wpisane są do rejestru zabytków pod nr: 382 z 26.01.1989